علت ریزش مو چیست؟ بررسی روش های درمان و جلوگیری از ریزش مو در زنان و مردان؛ علت ریزش مو در افراد مختلف متفاوت است. ریزش مو یکی از دغدغههای شایع میان افراد است که میتواند تاثیر مستقیمی بر اعتماد به نفس آنها داشته باشد.
این مشکل، چه در مردان و چه در زنان، دلایل متعددی دارد و آگاهی از علتهای اصلی آن، نقش مهمی در پیشگیری و مراقبت بهتر از سلامت مو ایفا میکند. شناخت عوامل موثر در ریزش مو و انتخاب راهکارهای مناسب برای جلوگیری از آن، اقدامی موثر در حفظ سلامت مو محسوب میشود.
حالت اگر در این زمینه و در زمینه کاشت مو نیاز به دریافت مشاوره داشتید همواره میتوانید برروی کمک کلینیک تخصصی زیبایی ویانا واقع در ستارخان تهران از طریق شماره تلفن 02166914192 حساب کنید و با ما در ارتباط باشید.
علت ریزش مو چیست؟
مو از فولیکولها رشد میکند و فرایند جایگزینی موهای ریخته شده در حالت طبیعی ادامه دارد. اما اگر چرخه بازسازی تار مو دچار اختلال شود، ممکن است کچلی به شکل تدریجی یا ناگهانی رخ دهد. دلایل مختلفی در این زمینه مشاهده شده است که به شرح زیر است:
- عوامل ارثی یا آلوپسی آندروژنتیک
- بیماری های خود ایمنی خود ایمنی یا آلوپسی آره آتا
- استرس و فشار روانی
- مشکلات تیروئید، کم خونی و کمبود مواد مغذی
- تغییرات هورمونی به دلایل یائسگی، زایمان، سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنان
- استفاده از داروهای خاص و یا درمان های تهاجمی
- رژیم غذایی نا سالم
- آلوپسی کششی
حال در ادامه سعی کردهایم هر یک از این موارد را به صورت کامل و مفید توضیح دهیم.
بیشتر بخوانید: کاشت مو
عوامل ارثی (آلوپسی آندروژنتیک)
در بسیاری از موارد، فرد از والدین ژن ریزش مو را دریافت میکند و به مرور شاهد نازک شدن یا کم شدن موها است. در این وضعیت، فرایند بازسازی مو کندتر از میزان ریزش است.
بیماری های خودایمنی (آلوپسی آره آتا)
سیستم ایمنی ممکن است اشتباها فولیکول مو را هدف قرار بدهد و موجب ایجاد نقاط دایرهای خالی یا حتی ریزش وسیع شود.
استرس و فشار روانی
هیجانها و استرس مداوم توان زیادی از بدن میگیرد. در این هنگام چرخه رشد مو مختل میشود و فرد در بازهای کوتاه تارهای فراوانی را از دست میدهد. روند برگشت موها پس از کاهش استرس قابل مشاهده است.
مشکلات تیروئید، کم خونی و کمبود مواد مغذی
کاهش بیش از حد ذخیره آهن و کمبود ویتامینها، یک ضعف در ساختار مو ایجاد میکند. همچنین اختلال عملکرد تیروئید روی سلامت مو اثر میگذارد. جبران کمبودها باعث بهتر شدن رشد تار مو خواهد شد.
تغییرات هورمونی (یائسگی، زایمان، سندرم تخمدان پلی کیستیک)
در بدن بانوان، نوسانات هورمونی گاهی سبب تضعیف ریشه مو میشود و ریزش بالاتر را رقم میزند. هورمونهای مردانه هم در مواردی روی چرخه رشد مو اثر میگذارند و یکی از عوامل کم پشتی هستند.
استفاده از داروهای خاص یا درمان های تهاجمی
برخی داروهای شیمیایی، همین طور شیمی درمانی و اشعه درمانی، میتوانند مو را در فاز ریزش گسترده قرار بدهند. البته اغلب پس از تمام شدن دورههای درمانی، رویش تازه شکل میگیرد.
رژیم غذایی ناسالم
خوراک روزانه اگر تهی از ویتامین و پروتئین باشد یا مقدار زیادی چربی و قند داشته باشد، میتواند کیفیت مو را پایین بیاورد. موها برای رشد، نیازمند ترکیبات مفیدی هستند که کمبودشان موجب شکنندگی و افت تراکم میشود.
آلوپسی کششی
برخی مدلهای محکمی که تارهای مو را تحت کشش زیاد قرار میدهند، در درازمدت موجب ضعیف شدن ریشه و خالی شدن بخشهایی از سر میشوند. کاهش فشار روی مو و رها کردن مدلهای بسته پیشنهاد میشود.
بیشتر بخوانید: عوارض کاشت مو در زنان و مردان
ریزش مو در بارداری زنان
بارداری فرایندی همراه با تغییر هورمون است و طی آن افت و خیزهای متعدد در بدن زنان ایجاد میشود. گاهی در سه ماهه اول، شاهد ریزش ناگهانی هستیم که این اتفاق ناشی از تغییرات شدید در ترشح هورمونها است همچنین پس از زایمان، سطح استروژن کاهش پیدا میکند و ممکن است مادر در بازهای کوتاه تعداد زیادی از موهایش را از دست بدهد.
اما این ریزش در بیشتر موارد دائمی نیست، مدتی بعد موها دوباره وارد چرخه رشد میشوند و به اندازه قبلی بر میگردند اما برخی از بانوان برای تسریع بهبود، محصولاتی نظیر محلولهای موضعی را استفاده میکنند. در صورت مشاهده ادامه ریزش زیاد، بهتر است وضعیت هورمون تیروئید و دیگر عوامل تغذیهای بررسی شوند. وجود پروتئینها، ویتامینها و املاح کافی در وعدههای غذایی و دریافت توصیههای یک متخصص باعث افت کمتر تراکم مو در این دوران میشود.
ریزش ناگهانی مو
گاهی بدون پیش زمینه یا به صورت دفعی، فرد میبیند که موهایش بیشتر از همیشه ریزش دارند و قسمتهایی از سر خالی شدهاند. عواملی که ممکن است این اتفاق را رقم بزنند عبارت اند از:
- استرس حاد یا شوک ناگهانی: یک اتفاق منفی مثل جراحی سنگین، فشارهای شدید روانی یا حتی تب زیاد، فرایند رویش تارهای جدید را دچار اختلال میکند، در نتیجه بخش زیادی از موها میریزد.
- اختلالات هورمونی ناگهانی: افت سریع هورمونها پس از زایمان یا وقایع دیگر میتواند ریزش ناگهانی به همراه داشته باشد.
- کمبود شدید ریزمغذی ها: کاهش شدیدی در ویتامینها و پروتئینهای پایه اگر روی دهد، مو واکنش نشان میدهد و تودهای از دست میرود.
- داروهای خاص یا مواد شیمیایی: بعضی درمانهای پزشکی و محصولات شیمیایی تهاجمی، برای مدتی باعث ریزش ناگهانی میشوند.
این نوع ریزش اغلب موقتی است. کاهش تنش و رسیدگی درست به بهداشت پوست سر و همچنین اصلاح کمبودها، پیامد مطلوبی دارد. اگر ریزش سر به سرعت کاهش پیدا نکرد، مشورت با یک متخصص پوست و مو ضروری خواهد بود.
راه های جلوگیری از ریزش مو
برای پیشگیری از ریزش شدید، باید عوامل دخیل در ضعیف شدن ریشه را مدیریت کرد. چند نکته مهم:
- محدود کردن شست و شوی روزانه: شامپو کردن زیاد میتواند چربی طبیعی را از تارهای مو بگیرد و پوست سر را خشک کند. دو تا سه بار شست و شو در هفته برای اغلب افراد کافی است. این کار از خشک شدن بیش از حد مو و شکنندگی آن جلوگیری میکند.
- کاهش حالت دهنده های شیمیایی: رنگ کردن مداوم با مواد شیمیایی، کراتین درمانی نادرست یا سشوار و اتو با حرارت بالا، ساختار پروتئینی مو را ضعیف میسازد. کاستن از مصرف محصولات پرخطر و پرهیز از دمای شدید راه خوبی برای حفظ سلامت فیبر مو محسوب میشود.
- اصلاح رژیم غذایی: برنامه غذایی ای که سرشار از ویتامینها، اسیدهای چرب مفید، پروتئین، انواع املاح و مواد معدنی باشد، روی استحکام ریشه مو اثر زیادی دارد. به عنوان مثال، سبزیهای برگ تیره، تخم مرغ، ماهی و حبوبات گزینههایی بسیار ارزشمند هستند. همچنین کم کردن خوراکیهای خیلی شیرین یا چرب هم موثر گزارش شده است.
- مواظبت از پوست سر: ماساژ دادن کف سر به گردش خون بهتر یاری میرساند. توجه به خشکی یا چربی بیش از حد هم اهمیت دارد تا فولیکولها مسیر طبیعی خود را طی کنند. در صورت وجود شوره یا التهاب، درمان به موقع توصیه میشود.
- عدم استفاده از مدل های کششی: مدلهای دم اسبی تنگ یا بافتهای سفت، در طولانی مدت فشار زیادی به ریشه مو وارد میکنند. بهتر است مو را آزاد بگذاریم یا مدلهایی استفاده کنیم که فشار خاصی به تارها تحمیل نکنند.
- دوری از استرس مداوم: آرام کردن ذهن و پرداختن به فعالیتهای آرامش بخش مثل پیاده روی میتواند در سلامت مو موثر باشد. استرس بالا چرخه رشد مو را مختل میکند.
- استفاده اصولی از محصولات درمانی: اسپریها یا تونیکهای ویژه که حاوی ترکیبات محرک رشد هستند، به صورت موضعی جذب پوست میشوند و میتوانند ریشه را تقویت کنند. ماینوکسیدیل یکی از نمونههای شناخته شده است.
مهمترین علت ریزش مو مردان
در آقایان الگوی مشخصی برای کم شدن مو دیده میشود که از قسمت پیشانی یا شقیقهها آغاز میگردد. این شکل از طاسی معمولا ریشه در عوامل ژنتیکی دارد و در آن هورمون آندروژن به فولیکولها ضربه میزند. اگر در میان اقوام نزدیک، چنین پدیدهای وجود داشته باشد، ریسک تکرار در نسل بعدی به مراتب بالاتر خواهد بود.
البته برخی مردان نیز در اثر اختلال تیروئید، فشار عصبی، کم خونی، تغذیه ناسالم یا حتی مصرف داروهای خاص (نظیر داروهای قلبی، ضد افسردگی یا شیمی درمانی ها) دچار ریزش گسترده می شوند.
توصیه مهم آن است که ابتدا توسط پزشک بررسی دقیق صورت گیرد و وضع هورمونها، وضعیت خون و الگوی ژنتیکی مشخص شود. اگر مشکل ارثی است، بخشی از روند ریزش قابل کنترل خواهد بود، اما نباید انتظار توقف کامل داشت. با این حال، داروهایی نظیر فیناستراید یا مکملهای تقویتی امکان دارد روند ریزش را کاهش دهند یا تا حدی به احیای موها کمک کنند.
بررسی علت ریزش شدید مو در زنان
در خانمها بیشتر کم پشتی در وسط سر دیده میشود یا سایه روشنی از کف سر احساس میشود. مهم ترین علت ژنتیک است، هرچند در برخی موارد کم پشتی در نتیجه مشکلات هورمونی، کم خونی یا رژیم غذایی سخت به وجود میآید. از سوی دیگر، بانوانی که رژیمهای کاهش وزن سخت میگیرند، دچار کمبود مواد ضروری میشوند و فولیکولها ضعیف میگردند.
تغییرات هورمونی شدید مثل بارداری، زایمان، یائسگی یا سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز در بعضی زنان ریزش قابل توجهی را ایجاد میکند، در این میان متاسفانه گاهی مدلهای آرایش مو، همچون کشش بیش از حد در بافتها و دم اسبی، به شکل مضاعف ریشه را ضعیف میکند.
بهترین اقدام، تشخیص درست است تا اگر زن دچار تیروئید، فقر ویتامین یا کم خونی است، این موارد اصلاح شوند و در صورت فشارهای روحی، شیوههای مدیریت تنش به کار رود. گاه داروهایی مانند ماینوکسیدیل تجویز میشوند که در بخش زیادی از بانوان تاثیر مثبت داشتهاند. رعایت نکات مربوط به مراقبت از مو، جلوگیری از استفاده زیاد از سشوار و رنگ و همچنین ماساژ منظم کف سر همگی حائز اهمیتاند.
برای کاهش ریزش مو چی بخوریم؟
رژیم غذایی از عاملهای اصلی است که به حفاظت از ریشه مو یاری میرساند. اگر خوراک روزانه تان تهی از املاح یا ویتامینها باشد، ریشه ضعیف میشود. از مهم ترین خوراکیها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ماهی های چرب (مانند سالمون و ساردین): این خوراکیها منبع اسیدهای چرب امگا 3 هستند. امگا 3 و امگا 6 میتوانند در حفظ شادابی مو تاثیر داشته باشند.
- تخم مرغ: سرشار از پروتئین و همچنین بیوتین است. این دو عنصر برای تشکیل ساختار مستحکم تار مو کاربرد زیادی دارند.
- سبزی های برگ تیره (اسفناج، کاهو، کلم پیچ): حاوی انواع ویتامینها هستند که به ریشه توان بیشتری میدهند.
- حبوبات و مغزها: مواد مغذی نظیر روی، ویتامینهای گروه B و پروتئین در این خوراکیها یافت میشود و از ضعیف شدن تار مو جلوگیری میکنند.
- میوه های گوناگون: پرتقال، کیوی و توتها مملو از ویتامین C هستند. این ویتامین تاثیر پر رنگی روی ساخت کلاژن و در نتیجه قویتر شدن مو دارد.
- انواع گوشت قرمز و سفید: گوشتهای دارای آهن و اسید آمینه برای رشد و استحکام مو مفید محسوب میشوند. کمبود آهن یکی از عوامل جدی کم پشتی است.
همچنین مصرف لبنیات حاوی ویتامین D و کلسیم میتواند برای حفظ فولیکولها موثر باشد. اگر بدن دچار کمبود شدید باشد، ممکن است نیاز به مکملهای خوراکی پیدا کنید، اما بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید تا دوز لازم مشخص شود.
نگاهی کلی به علل و روش های جلوگیری از ریزش مو
ریزش مو هنگامی رخ میدهد که چرخه رشد تار مو دچار اختلال شود یا فولیکولها در اثر متغیرهایی مثل مشکلات هورمونی، عوامل ژنتیکی، استرس، کمبود ویتامین یا مصرف داروها ضعیف شوند. هرچند دیدن تارهای ریخته شده در شانه یا حین شستشو موضوعی رایج است، اما اگر این امر شدید گردد و بخش زیادی از موها از دست برود، ضروری است علت بررسی شود.
در مردان معمولا الگوی آندروژنیک بیشتر مشاهده میشود، در حالی که در زنان مسائل هورمونی، کم خونی و رژیمهای سخت از عوامل مهم به شمار میروند. در دوران بارداری و پس از زایمان نیز، به دلیل افت و خیز هورمونها، کم شدن تراکم مو دور از انتظار نیست.
با رعایت یک رژیم غذایی متنوع (شامل ویتامینها و مواد معدنی)، اجتناب از مدلهای کششی و اصلاح عادتهای نامطلوب (از جمله خشک کردن مو به شیوه خشن، مصرف افراطی مواد شیمیایی مو یا رنگهای سنگین)، میتوان احتمال آسیب را کمتر کرد.
همچنین همواره میتوانید از طریق شماره تلفن 02166914192 با کلینیک ویانا در ارتباط باشید و مشاوره رایگان دریافت کنید.